เปาซื่อ : ตำนานหนึ่งยิ้ม (จิ๋ม) ล่มเมือง เมื่อกษัตริย์ยอมแลกทุกอย่างเพื่อ “ยิ้ม”

ในยุคโบราณปรากฏเรื่องราวเกี่ยวกับการล้มราชวงศ์ล้มเมืองโดยมีเรื่องของหญิงงามเข้ามาข้องเกี่ยวไม่น้อย นับตั้งแต่มหากาพย์ทำลายล้างกรุงทรอย มาจนถึงพี่จีนลูกพี่ของบ้านเมืองเราที่ก็ดันมีเหตุให้แผ่นดินพังเพราะเจ้าเมืองหลงสาวสวย และหนึ่งในตำนานนั้นก็คือเรื่องของนางเปาซื่อ ผู้ที่เพื่อให้ได้มองเห็นนางยิ้มสักครั้งถึงกับทำเอาบ้านเมืองล่มสลายตามมาเลยทีเดียว

เรื่องของนางเปาซื่อ (褒姒) เกิดขึ้นในช่วงสมัยราชวงศ์โจวตะวันตกของจีน กษัตริย์โจวโยว (周幽王) ปกครองดินแดนโจวราว 781–771 ก่อนคริสตกาล เดิมพระเจ้าโจวโยวอยู่มีชายาอยู่นางหนึ่งและพระราชบุตร ก่อนจะรับเอาโฉมงามนางเปาซื่อเข้ามาในราชวัง และเมื่อนางเปาซื่อคลอดพระโอรส จึงทรงปลดพระชายาและรัชทายาทเดิมออก แล้วแต่งตั้งนางเปาซื่อและราชบุตรองค์ใหม่ขึ้นแทน แหม…เค้ารักของเขาจริงๆ

แผนที่แสดงอาณาเขตของโจวตะวันตก โดยมีเมืองสำคัญคือซีอานและลั่วหยาง พร้อมชื่อในสมัยดังกล่าว [Credit : https://www.chinahighlights.com/map/ancient-china-map/western-zhou-dynasty-map.htm ]

เปาซื่อสวยงามก็จริงแต่เป็นหญิงที่มีอุปนิสัยเย็นชา ไม่เคยแย้มยิ้มหรือหัวเราะให้พระองค์เห็นสักครั้ง ไม่ว่าพระองค์จะทำสิ่งใดให้ หรือหาเรื่องตลกโบกฮาเล่นมุกอะไร นางก็ไม่ยิ้มหรือหัวเราะเลย ขนาดได้เป็นพระชายาเอกแล้วก็ยังไม่แม้แต่จะยิ้มออกมาอย่างยินดี พระเจ้าโจวโยวจึงออกคำสั่งว่าหากผู้ใดสามารถทำให้นางเปาซื่อหัวเราะได้จะพระราชทานรางวัลถึงหนึ่งพันตำลึงทอง แต่ก็ยังไม่เคยมีใครทำได้สำเร็จ

Bao Si, from the 18th century work Hundred Poems of Beautiful Women (Bai Mei Xin Yong Tu Zhuan 百美新詠圖傳) by Yan Xiyuan (颜希源). Woodblock print of drawing by Wang Hui 王翙

จนกระทั่งวันหนึ่งพระเจ้าโจวโยวหมดปัญญาจะหาทางทำให้นางหัวเราะแล้ว เลยเกิดดำริให้มีการจุดไฟสัญญาณเรียกทัพแบบหลอกๆ ที่เขาหลีซาน ทำทีว่าแคว้นถูกโจมตี แคว้นพันธมิตรกับโจวรีบกรีฑากันเข้ามาหมายจะช่วยเหลือแคว้นโจว แต่กลายเป็นว่ามาเก้อ และสิ่งที่ไม่คาดคิดก็เกิดขึ้น เมื่อนางเปาซื่อมองเห็นสีหน้าของเหล่าแม่ทัพทหารอันขึงขังแล้วก็อดหัวเราะออกมาไม่ได้ สร้างความอับอายกับผู้พบเห็น แต่กลับสร้างความพึงพอใจให้กับพระเจ้าโจวโยวเฉยเลย (เอ้า!)

เจอความสุนัขรับประทานกันเป็นหมู่คณะแบบนี้ ใครเล่าจะอดทนกันได้ไหว หนต่อมาเมื่อมีกลุ่มคนที่ไม่ไหวกับการบริหารบ้านเมืองของพระเจ้าโจวโยว จึงรวมกลุ่มกันเข้าไปรุกรานโจวตะวันตกเพื่อโค่นพระเจ้าโจวโยวลง เมื่อคราวนี้มีการจุดคบไฟส่งสัญญาณไป ก็ไม่มีทัพใดดาหน้าเข้ามาช่วยกษัตริย์โจวโยวอีก และแน่นอนว่านั่นหมายถึงราชวงศ์โจวตะวันตกถูกตีแตกพ่ายพินาศราบคาบไปในครานั้น จนเกิดการสร้างอำนาจใหม่ขึ้นทางตะวันออกจนเป็นราชวงศ์โจวตะวันออกแทนในที่สุด

ว่ากันว่าเรื่องของนางเปาซื่อทำให้เกิดวลี “ชิงกั๋วชิงเฉิง (倾国倾城 : qīng guó qīng chéng)” อันหมายถึง “ล่มชาติล่มเมือง” แต่จะโทษให้เป็นความผิดของจิ๋มอย่างเดียวก็คงไม่ได้ เพราะสภาพบ้านเมืองในยุคโจวตะวันออกจัดอยู่ในระยะที่เรียกว่าบอบบางและอ่อนแอมากๆ ทั้งในด้านการเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ ความเป็นอยู่ของคนในสังคม และความฟอนเฟะของราชสำนักและขุนนางผู้ใหญ่ที่มัวเมาในกามารมณ์ เพราะการที่นางเปาซื่อได้มีโอกาสเข้าไปในวังได้นั้น ก็เป็นไปด้วยประเพณีของคนในยุคดังกล่าวที่นิยมมอบทาสหญิงหรือกะเกณฑ์หญิงในดินแดนตนเองส่งเป็นของกำนัลแก่ผู้อื่น มีบันทึกถึงปัญหาเรื่องแนวๆ ทาสๆ จิ๋มๆ ปรากฏเนืองๆ ในเอกสารจีนร่วมสมัยบ้าง และที่เขียนในระยะต่อมาบ้าง

ตำนานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า “คิดจะยิ้ม อย่าลืมมองดูว่าคนอื่นเขาสนุกด้วยหรือเปล่า”

.
.

[Featured Image from : https://epochtimes.today/dishonesty-brings-negative-consequences/%5D