ฉากเด่นในตอนท้ายของ Episode I ของซีซั่นแรก คือการแสดงไฟในว็อกซ์ฮอลการ์เด้นที่เป็นการจุดหลอดไฟจำนวนมากเหนือทางเดินส่งผลให้ภาพดูสดใสโรแมนติกมากขึ้น และยังเป็นการนำเสนอนวัตกรรมในการสร้างระบบไฟในลอนดอนมาโชว์เราด้วย รอบนี้เรามาทำความรู้จักระบบไฟข้างถนนในลอนดอนยุคจอร์เจี้ยนกัน!

มหานครลอนดอนภายหลังการปฏิวัติอุตสาหกรรมก็มีการขยายตัวของเมืองอย่างมาก โดยเฉพาะช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 18 ความหนาแน่นของประชากรเพิ่มขึ้นเป็นอย่างมาก ส่งผลให้เกิดการพัฒนาทางด้า่นผังเมืองมากมายโดยเฉพาะในย่านเวสต์เอนด์ (West End) มีการก่อสร้างสะพานเยอะขึ้นในราวช่วงปีค.ศ. 1750 และ 1819 ทำให้เกิดการขยายตัวไปทางด้านทิศใต้ของแม่น้ำเทมส์ จำนวนประชากรของลอนดอนพุ่งไปถึงหลักล้านในปีค.ศ.1815

การขยายตัว ความหนาแน่นของประชากร และสภาวะเศรษฐกิจทำให้อาชญากรรมในเมืองเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะในยามวิกาลที่การเดินทางท่ามกลางความมืดเต็มไปด้วยความเสี่ยง ถึงจะมีการจ้างเด็กถือไฟ (Link-boys) มาถือตะเกียงส่องไฟฉายระหว่างสัญจรแต่ก็จนด้วยแสงสว่างที่มีวงจำกัด ถนนลอนดอนก็ยังอันตรายที่จะเดินทางในความมืด

นโยบายในการลดอาชญากรรมและเปลี่ยนวิถีชีวิตยามค่ำคืนของลอนดอนจึงเริ่มขึ้นด้วยระบบเสาไฟสาธารณะข้างถนน โดยเป็นตะเกียงน้ำมันที่จะต้องมีเจ้าหน้าที่คอยไปจุด เดิมช่วงก่อนปีค.ศ. 1736 จะจุดตั้งแต่หัวค่ำจนถึงเที่ยงคืน แต่หลังจากช่วงเวลานั้นไฟกลางคืนก็สว่างไสวไปตลอดจนถึงรุ่งเช้า ระบบไฟเช่นนี้ติดตั้งเรียบร้อยช่วงปีค.ศ.1750

ถึงจะเพิ่มแสงสว่างบนถนนได้มากขึ้นแต่ก็ยังไม่เป็นที่พึงพอใจนัก การดูแลรักษาต้องอาศัยแรงงานเข้ามาช่วยสอดส่อง ทั้งตัวไฟก็ไม่ได้สว่างมาก ชาวอังกฤษจึงแสวงหานวัตกรรมใหม่ๆ ที่ตอบสนองได้ดีกว่า นั่นคือ ระบบไฟจากก๊าซหรือ Gas lights

ตามข้อมูลจากบทความของFrederick Moore Binder(1955) กล่าวว่าผู้ที่ทดลองใช้ระบบหลอดไฟจากก๊าซคือวิลเลี่ยม เมอร์ดอช (William Murdoch) นักประดิษฐ์ชาวสก็อต โดยลองกับเคหสถานของตนเองในคอร์นวอลเพื่อหาวิธีการถ่ายเทก๊าซที่เกิดจากการเผาไหม้ถ่านหิน (Coal) หรือ Coal Gas ในภาชนะปิด ก่อนจะส่งก๊าซไปตามท่อเพื่อไปหล่อเลี้ยงหลอดไฟจนเกิดแสงสว่าง และสามารถคิดค้นระบบไฟดังกล่าวสำเร็จในช่วงปีค.ศ.1792-1798

ไฟจากก๊าซเป็นประดิษฐกรรมที่นำมาแนะนำใน Pall Mall ในวันที่ 28 มกราคม ค.ศ.1807 โดยนายซามูเอล เคล็กก์ (Samuel Clegg) ได้เปิดบริษัทเพื่อดำเนินการติดตั้งระบบไฟก๊าซในลอนดอน ในที่สุดทางพอลมอลรวมถึงย่านเวสต์มินเตอร์ก็ได้มีการติดตั้งไฟก๊าซสำเร็จครั้งแรกในปี 1812 ทว่าผลที่ตามมาก็แลกมาด้วยการระเบิดครั้งใหญ่ของสถานีก๊าซอันเนื่องมาจากการใช้ท่อที่ทำจากไม้ของนาย Frederick Winsor ในตอนนั้น เป็นความสูญเสียที่ไม่มีใครอยากให้เกิด

ในวันที่ 31 ธันวาคม ค.ศ.1813 สะพานเวสต์มินสเตอร์จึงสว่างไสวไปด้วยไฟจากก๊าซ และในปี 1823 ความสลัวมืดมัวของถนนที่มีความยาวรวมกันทั้งสิ้น 215 ไมล์ในลอนดอนถูกแทนที่ด้วยแสงจากหลอดไฟกว่า 40,000 ดวง

ชัดเจนว่าย่านแรกที่ถูกติดตั้งระบบไฟก๊าซคือเวสต์มินสเตอร์ คงไม่แปลกถ้าฉากนี้เป็นที่แถวๆ นั้นแทนที่จะเป็นวอกซ์ฮอลล์ การ์เด้นส์ (Vauxhall Gardens) เพราะตามข้อมูลจากหอจดหมายเหตุแห่งชาติ (The National Archives) ระบุว่ามีบริษัท London Gas light co. เข้าไปดำเนินการติดตั้งครั้งแรกปีค.ศ.1833 ในขณะที่ปีในซีซั่นแรกของบริดเจอตันคือ 1813

ก็คงจะพูดได้ว่ามันคลาดเคลื่อนไปจากข้อเท็จจริงของหลักฐาน (ที่ผู้เขียนเข้าถึงตอนนี้) อยู่ราว 10 ปี แต่ไม่ผิดในแง่ที่ว่าระบบไฟแบบนี้เริ่มติดตั้งแล้วในลอนดอนและในโซนที่เพียงข้ามแม่น้ำเทมส์ไปเท่านั้น การที่ซีรีส์ซีซั่นแรกตอนที่ 1 นำเสนอว่า “เป็นการแสดงแสงสีใหม่ล่าสุด” จึงไม่ผิด ก็มันแค่การสาธิตนี่่นะ ไม่ใช่ไฟประจำเสียหน่อย

วอกซ์ฮอลล์ การ์เด้นส์จัดว่าเป็นสวนสาธารณะที่มีความนิยมในหมู่ชนชั้นกลางและชนชั้นสูงในยุคดังกล่าว การเปลี่ยนแปลงของวิถีชีวิตยามค่ำคืนทำให้สถานที่แห่งนี้มักมีผู้เยี่ยมเยียนในยามราตรีมากขึ้น การติดตั้งระบบไฟจึงเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้และพร้อมจะจัดหาดูแลเสมอ จวบจนกระทั่งการมาถึงของระบบไฟฟ้า

ปัจจุบันจัตุรัสกรีนพาร์ค (Green Park)และบริเวณนอกอาคารของพระราชวังบักกิ้งแฮม (Buckingham Palace)ยังคงใช้ระบบไฟโบราณนี้อยู่ และยังมีหลอดไฟก๊าซเหลืออยู่ 1,500 ดวงในลอนดอน ทั้งหมดไม่จำเป็นต้องมีพนักงานจุดไฟทุกวันเพื่อใช้งาน เพราะในสมัยหลังหลอดไฟเหล่านี้มีการติดตั้งระบบตั้งเวลาเพื่อเปิดและปิดระบบได้ หลอดไฟเก่าแก่ที่สุดและยังหลงเหลืออยู่ที่ใกล้กับCarlton House Terrace บนนั้นยังปรากฏตราของกษัตริย์จอร์จที่ 4 ผู้มีชีวิตอยู่ตลอดระยะเวลาที่ไฟก๊าซมีการเริ่มประดิษฐ์และติดตั้งนั่นเอง

อ่านเรื่องราวอื่นๆ เกี่ยวกับ Bridgerton และยุครีเจนซี่…

References:

• Binder, F. M. (1955). GAS LIGHT. Pennsylvania History: A Journal of Mid-Atlantic Studies, 22(4), 359–373. http://www.jstor.org/stable/27769625
• Jones,A.(January 2, 2015).11 Interesting Facts About London Gas Lamps.Guide London.Retrieved 24 March 2022, from https://www.guidelondon.org.uk/blog/around-london/11-interesting-facts-about-london-gas-lamps/
• LONDON GAS LIGHT COMPANY | The National Archives. (n.d.). Retrieved 3 April 2022, from https://discovery.nationalarchives.gov.uk/details/r/06b40804-e433-4b61-bddd-02ebabaf8721
• Sweeny,M.(December 17,2019).Before electricity, streets were filled with gas lights.The McGill Office for Science and Society (OSS).Retrieved 24 March 2022, from https://www.mcgill.ca/oss/article/technology-general-science/electricity-streets-were-filled-gas-lights
• GAS.(February12, 2012).Vauxhall History.Retrieved 29 March 2022, from https://vauxhallhistory.org/gas/
• Vic.(June 20, 2009).Lighting Georgian and Regency London.Jane Austen’s World.Retrieved 29 March 2022, from https://janeaustensworld.com/2009/06/20/lighting-georgian-and-regency-london/