เข้าสู่ปีเสือแล้ว เราก็ต้องเล่าเรื่องเสือๆ กันสิ! ต้องขออภัยที่โยไคหายไปนานมากนะคะ ตอนนี้กลับมาอัพแล้ว พร้อมเจอกันทุกวันพุธจ้าาา แต่วันนี้พิเศษมาก่อนให้หายคิดถึง ไม่เสียเวลาล่ะ มาอ่านเรื่องของ “เสือขาวศักดิ์สิทธิ์” ตนนี้กัน

เบี๊ยกโกะหรือชื่อในภาษาจีนว่า “ไป๋หู” เป็นเสือขาว สัตว์เทพประจำทิศตะวันตก อาศัยอยู่บนเวิ้งฟ้าทางทิศตะวันตกกินพื้นที่หมู่ดาวจำนวน 28 กลุ่มในตำราโหราศาสตร์จีน ส่วนหัวและขาด้านหน้าของเบี๊ยกโกะจะอยู่ตรงกลุ่มดาวนายพราน (Orion) ส่วนช่วงกลางลำตัวคือหมู่ดาวเมษ (Aries)และกลุ่มดาวพฤษภ (Taurus) และกลุ่มดาวส่วนที่เป็นด้านหลังของเบี๊ยกโกะจะอยู่ตรงกลุ่มดาวแอนโดรเมดา (Andromeda) กับกลุ่มดาวมีน (Pisces)

เบี๊ยกโกะเป็นสัตว์เทพในคติสัตว์ประจำทิศที่ญี่ปุ่นรับเอาแบบแผนมาจากวัฒนธรรมจีนช่วงราวคริสต์ศตวรรษที่ 7 เมื่อวิชาโหราศาสตร์และดาราศาสตร์เข้ามามีบทบาทในวัฒนธรรมญี่ปุ่น คติการสร้างรูปของสัตว์เทพเพื่อคุ้มครองทิศทั้ง 4 จึงสามารถพบเห็นได้จากสถานที่สำคัญทั้งศาสนสถานและสุสาน ไปจนถึงอาคารราชวัง การวางผังเมืองต่างๆ ให้สอดคล้องกับคติดังกล่าวด้วย ในภาษาญี่ปุ่นจะเรียกชื่อสัตว์เทพทั้ง 4 นี้ว่า “ชิจิน” (四神) ปกป้องและคุ้มครองธาตุรวมถึงฤดูกาลที่แตกต่างกันออกไป สำหรับเบี๊ยกโกะนั้นเป็นที่นับถือในฐานะเทพประจำทิศตะวันตก ธาตุประจำคือโลหะ ฤดูประจำคือฤดูสารท ดาวประจำตนคือดาวศุกร์ แน่นอนว่าสีประตัวย่อมเป็นสีขาวตามชื่อ นอกจากนี้เบี๊ยกโกะยังถือว่าเป็นสัญลักษณ์แห่งคุณงามความดีกับความเที่ยงธรรม

ด้วยชุดความเชื่อดังกล่าวนี้เอง ทำให้เมืองหลวงโบราณในญี่ปุ่น อาทิ นาระ เฮอัน (เกียวโต) ถูกวางผังตามลักษณะต้องตามตำราฮวงจุ้ยและระบบโหราศาสตร์อันลอกเลียนแบบมาจากตำราเต๋าของจีน ในสุสานยุคโคะฟุน อันเป็นช่วงที่นิยมสร้างเนินสุสานจำนวนมากกระจายตามเมืองโบราณก็ยังพบว่าคูหาอันประกอบด้วยภาพเขียนสีที่เลียนแบบท้องฟ้ายามราตรีมีการวาดภาพสัตว์ประจำทิศทั้ง 4 นี้อยู่ด้วยเสมอ เช่น สุสานคิโตระ (キトラ古墳) และสุสานทากามัตสึซึกะ (高松塚古墳) ทั้งสองเป็นสุสานยุคโคะฟุนซึ่งพบที่หมู่บ้านอาสึกะ (明日香村) จังหวัดนาระ ปรากฏการวาดภาพเสือขาวหรือเบี๊ยกโกะนี้ทางด้านทิศตะวันตกของผนังสุสาน ภาพเขียนสีดังกล่าวถูกพบในลักษณะค่อนข้างสมบูรณ์ ปัจจุบันได้รับการอนุรักษ์เรียบร้อย

การถือกำเนิดของเบี๊ยกโกะในความเชื่อของญี่ปุ่นนั้นคล้ายกับแนวคิดอื่นๆ ของการกำเนิดสัตว์วิเศษ นั่นคือเมื่อเสือโคร่งธรรมดานั้นมีอายุยืนยาวถึง 500 ปี เสือนั้นก็จะกลายร่างเป็นเสือขาวและมีพลังวิเศษในการควบคุมสายลม มีบทบาทและหน้าที่ในการเป็นผู้พิทักษ์ทิศตะวันตก ในความเชื่อต้นแบบจากจีนนั้น เสือขาวนี้ยังมีร่างเป็นมนุษย์นามว่า “เจี้ยนปิง (監兵)

ตำนานอื่นๆ ที่กล่าวถึงเบี๊ยกโกะก็คือตำนานของอาเบะ โนะ เซเมย์ (安倍 晴明) ปรมาจารย์องเมียวจิหรือปรมาจารย์ผู้ฝึกวิชาองเมียวโด (陰陽道) อันเป็นศาสตร์ที่ญี่ปุ่นได้รับมาจากแนวคิดวิชาหยิน-หยางของจีน โดยมีการพูดถึงภูตรับใช้หรือ “ชิคิกามิ” (式神) ซึ่งมีเบี๊ยกโกะประกอบอยู่ด้วยในชุดเทพนักษัตร 12 ตน

ต่อมาเมื่อระบบความเชื่อในวิชาโหราศาสตร์และดาราศาสตร์ลดความนิยมลง การนับถือสัตว์เทพทั้งสี่ทิศจึงถูกแทนที่ด้วยเหล่าท้าวจาตุมหาราชตามแบบจักรวาลวิทยาอย่างพุทธศาสนา และคงเหลือร่องรอยเพียงศิลปกรรมยุคเก่ากับสัญลักษณ์ทางความเชื่อในสถานที่สำคัญยุคโบราณเพียงเท่านั้น

---

---

References :

Kitsunebi,M.( November 5, 2019).Byakko : The White Tiger Yokai.Yokai Street. Retrieved 30 January 2022, from https://www.yokaistreet.com/byakko-the-tiger-yokai/

Meyer, M.(2022). Byakko.Yokai.com. Retrieved 30 January 2022, from https://yokai.com/byakko-tiger/

Whitlock ,R.( July 19, 2015). Kitora Tomb Star Chart is Declared the Oldest in the World.Ancient-Origin.Retrieved 30 January 2022, from https://www.ancient-origins.net/news-history-archaeology/kitora-tomb-star-chart-declared-oldest-world-003449