Yule | ยูล…เทศกาลนอกรีตต้นแบบคริสต์มาส

ในเดือนธันวาคมใกล้สิ้นปีจะมีเทศกาลหนึ่งที่พวกเราคุ้นว่าเป็นวันเกิดของพระเยซู ศาสดาคนสำคัญของศาสนาคริสต์ ทว่าแท้จริงแล้วเทศกาลดังกล่าวเป็นการกลืนเอารากเหง้าของศาสนาเก่าแก่ของชาวยุโรปโบราณ นำเอาธรรมเนียมต่างๆ ปฏิบัติกันมายาวนานจนลืมไปแล้วว่า…นี่มันคือเทศกาล “ยูล”

อ่านเพิ่มเติม Yule | ยูล…เทศกาลนอกรีตต้นแบบคริสต์มาส

“คนอวดจู๋” กับภาพสลักเล่าเรื่องที่เก่าที่สุดในโลก

เป็นที่ฮือฮาอย่างมากเมื่อทางประเทศทูร์เคียหรือตุรกีที่เราคุ้นกันได้ออกรายงานระบุว่ามีการพบภาพศิลปะเล่าเรื่องที่เก่าที่สุดในโลก โดยสันนิษฐานว่ามีอายุราว 11,000 ปี ไล่เลี่ยกับแหล่งโบราณคดีอีก 2-3 แห่งที่ 1 ในนั้นได้ชื่อว่าเป็นวิหารที่เก่าที่สุดที่เคยพบในโลก แต่ไม่มีอะไรจะกระตุกจิตกระชากใจใครหลายคนเท่าภาพหนึ่งซึ่งเป็นภาพสลักคนเล่นจู๋ ทำเอาตะลึงกันไปตามๆ กันว่าคนเราอวดจู๋กันทำไม ทำเพื่ออะไร ทำไมมันถึงมีตั้งแต่ยุคเก่าขนาดนั้น เรามาหาคำตอบทีละประเด็นพร้อมกันในบทความนี้

อ่านเพิ่มเติม “คนอวดจู๋” กับภาพสลักเล่าเรื่องที่เก่าที่สุดในโลก

ว่าด้วยเรื่องของ “ชุดดำไว้ทุกข์ในประเทศไทย”

ในขณะที่บ้านเมืองเรากำลังอยู่ในช่วงไว้ทุกข์กันอย่างเคร่งเครียดภายหลังการสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในพระบรมโกศ (รัชกาลที่ 9 แห่งราชวงศ์จักรี) การรณรงค์ให้ใส่ชุดสีดำไว้ทุกข์กันอย่างพร้อมเพรียงนั้น กลายเป็นกระแสสังคมกันอย่างกว้างขวางทั้งในแง่ที่ดี สำรวม และสุภาพ แต่ใครจะรู้บ้างว่าแต่เดิมประเทศไทยไม่ได้ยึดถือวัฒนธรรมการสวมสีดำไว้ทุกข์กันอย่างปัจจุบัน แต่เป็นการรับเอาขนบนุ่งดำมาจากตะวันตกจนสืบเนื่องมาในปัจจุบัน

อ่านเพิ่มเติม ว่าด้วยเรื่องของ “ชุดดำไว้ทุกข์ในประเทศไทย”

Lilith ปีศาจแห่งราตรีของชายหนุ่ม แต่เป็นรุ่งอรุณแห่งสตรีนิยมโลกใหม่

ถ้าเรียกตัวเองว่า Feminist ในฐานะนักเคลื่อนไหวด้านสตรีนิยม ทุกคนจะคุ้นเคยกับบุคคลในความเชื่อและประวัติศาสตร์โบราณอย่าง “ลิลิธ” สตรีที่นักเคลื่อนไหวยุค 1960s หยิบยกเอามาใช้เพื่อเป็นสัญลักษณ์ในการเรียกร้องความเท่าเทียมกันในสังคมไปจนถึงการรื้อสร้างแนวคิดเจือปนระบอบปิตาธิปไตยในงานเขียนวิชาการและการตีความอดีต

อ่านเพิ่มเติม Lilith ปีศาจแห่งราตรีของชายหนุ่ม แต่เป็นรุ่งอรุณแห่งสตรีนิยมโลกใหม่

The Sandman ตำนานกล่อมขวัญเด็ก

สำหรับคนที่ดูซีรี่ส์เรื่อง “เดอะ แซนด์แมน” แต่ยังไม่คุ้นกับเรื่องความเชื่อของชาวยุโรปอาจจะยังงงๆ ว่าเทพแห่งฝันทำไมต้องมีถุงทรายไว้โปรยปรายให้ผู้คนหลับใหล ในตอนนี้เราจะพาดำดิ่งจากโลกแฟนตาซีเข้าไปในตำนานท้องถิ่นของ The Sandman

อ่านเพิ่มเติม The Sandman ตำนานกล่อมขวัญเด็ก

แล้วอียิปต์โบราณมี “ช้าง” ป่ะ?

เรามีโอกาสเห็นสัตว์หลากชนิดในศิลปวัตถุกับภาพเขียนและสลักมากมาย แต่เอ๊ะ สิ่งหนึ่งที่เราแทบไม่เห็นเลยคือ “ช้าง” ทั้งที่เป็นสัตว์ที่เรารู้กันดีว่ามีในทวีปแอฟริกา แท้จริงแล้วช้างในวัฒนธรรมอียิปต์โบราณมีบทบาทไม่น้อยหน้าใคร และออกจะเป็นรายได้ให้อาณาจักรมากกว่าแมวซะอีก ถ้าไม่โดนฟาโรห์ล่อซะสูญพันธุ์

อ่านเพิ่มเติม แล้วอียิปต์โบราณมี “ช้าง” ป่ะ?

ทำไมฝรั่งแต่งงานเดือนมิถุนาฯ? ไม่ใช่เพราะเลี่ยงเหม็น แต่คือช่วง “มงคล”

มีคนส่งมาถามเยอะ ก็เลยเขียนถึงสักหน่อย จากความเชื่องมงายว่าฝรั่งไม่ค่อยอาบน้ำ สุขอนามัยแย่ ไปจนถึงต้องแต่งงานในเดือนที่หอมที่สุดเพราะฝนชะเอาสิ่งปฏิกูลไปจากเมือง มากไปกว่านั้น…เจ้าสาวต้องถือช่อดอกไม้ซ่อนกลิ่นจิ๊ แล้วความจริงเป็นยังไง มาลองดูหลักฐานไปพร้อมกันค่ะ

อ่านเพิ่มเติม ทำไมฝรั่งแต่งงานเดือนมิถุนาฯ? ไม่ใช่เพราะเลี่ยงเหม็น แต่คือช่วง “มงคล”

ทู่เอ๋อเสิน | เทพกระต่ายผู้อุปถัมภ์ชาวเกย์

ใครจะเชื่อว่่าในดินแดนที่ปัจจุบันพยายามปกปิดเรื่องเพศ โดยเฉพาะรักร่วมเพศ จะมีเทพองค์หนึ่งที่เกิดจากชาวเกย์และกลายเป็นเทพหนึ่งเดียวที่คอยดูแลชาวชุมชนสีรุ้ง เขาคนนั้นคือเทพกระต่ายแห่งมนฑลฟูเจี้ยน “ทู่เอ๋อเสิน

อ่านเพิ่มเติม ทู่เอ๋อเสิน | เทพกระต่ายผู้อุปถัมภ์ชาวเกย์

Druidess นักบวชสตรีแห่งวัฒนธรรมเคลติก บทบาทที่ถูกลืมหลายศตวรรษ

ความเชื่อเดิมของนักวิชาการยุโรปกับศาสนายุคก่อน-กึ่งก่อนประวัติศาสตร์ ดรูอิดซึ่งเป็นคำเรียกนักบวชในสังคมยุคนั้นคงมีแต่ “ผู้ชาย” ทว่าข้อมูลทางโบราณคดีกับประวัติศาสตร์ที่มีมากขึ้นทำให้ความเชื่อนี้ถูกลบล้างไป เพราะไม่ได้มีแค่บุรุษที่เป็นดรูอิด แต่มี Druidess ผู้เป็นสตรีอยู่ด้วย

อ่านเพิ่มเติม Druidess นักบวชสตรีแห่งวัฒนธรรมเคลติก บทบาทที่ถูกลืมหลายศตวรรษ

King Scorpion | ราชันย์แมงป่องและราชวงศ์ที่ 0 แห่งอียิปต์

ตำนานที่แท้จริงของจอมราชันย์แห่งอียิปต์ที่ถูกยืมไปสร้างภาพยนตร์ฮอลลีวู้ด หนังแฟนตาซีที่ทุกคนคงคิดไม่ถึงว่ามันยืนอยู่บนข้อมูลประวัติศาสตร์ ในช่วงรอยต่อเข้าสู่ยุคราชวงศ์ของอียิปต์โบราณ มาค้นหาเรื่องราวของ King Scorpion (ผู้ที่เหมือนจะเป็น) ฟาโรห์องค์แรกของอียิปต์พร้อมกันตอนนี้

อ่านเพิ่มเติม King Scorpion | ราชันย์แมงป่องและราชวงศ์ที่ 0 แห่งอียิปต์

Archaeology for everyone! History & Culture Stories